Skrzyczne
1257 m n.p.m.
Beskid Śląski
Skrzyczne jest najwyższym szczytem Beskidu Śląskiego (1257 m n.p.m.). Reprezentuje go jako oficjalny szczyt w Koronie Gór Polski. Skrzyczne jest czwartym najbardziej wybitnym szczytem polskich Karpat i szóstym wśród wszystkich polskich gór. Skrzyczne dominuje nad Szczyrkiem z jednej strony i nad Kotliną Żywiecką z drugiej. Powiem więcej, góra ta wznosi się nad otoczeniem na blisko 800 metrów(!). Charakterystyczna, masywna sylwetka zwieńczona masztem nadajnika RTV na szczycie sprawia, że Skrzyczne jest łatwo rozpoznawalne nawet z odległej o ponad 70 kilometrów Wyżyny Śląskiej.

Wierzchołek Skrzycznego jest wyjątkowo mocno zagospodarowany. Znajduje się tu górna stacja kolejki krzesełkowej, wyciąg orczykowy, tor saneczkowy, maszt telekomunikacyjny wraz z budynkiem obsługi – no i oczywiście schronisko PTTK Skrzyczne. Przed schroniskiem znajduje się dość spory taras i tablica z opisem widocznej stąd panoramy. Z kolei nieopodal stacji kolejek znajduje się niewielka wieża widokowa. Koniecznie z niej skorzystaj, bo pomimo jej małej wysokości otworzy przed Tobą znacznie szerszą panoramę otoczenia Skrzycznego. O ile dopisze Ci pogoda.

Górna stacja kolejki krzesełkowej na Skrzycznem. W tle Beskid Mały
Skrzyczne słynie z bardzo ładnego widoku na leżącą u jego stóp Kotlinę Żywiecką i jej otoczenie. Na północy, po drugiej stronie doliny Żylicy z leżącym w niej Szczyrkiem, wznosi się Klimczok i Magura, a za nimi Szyndzielnia. Dalej na prawo widać Beskid Mały. Jak na dłoni jest całe pasmo Magurki Wilkowickiej i Czupel – najwyższy szczyt Beskidu Małego. Jeszcze dalej jest Leskowiec i Łamana Skała.

Magura i Klimczok widziane ze Skrzycznego
Beskid Żywiecki reprezentują Pilsko, Romanka i Królowa Beskidów – Babia Góra. Przy dobrej widoczności wystają zza niej postrzępione szczyty odległych Tatr (wprawne oko rozróżni Tatry Wysokie i Tatry Zachodnie) oraz jeszcze odleglejsze pasma górskie na Słowacji.

Pilsko nad Kotliną Żywiecką. W tle Tatry
Skrzyczne – pieczątki
Przede wszystkim pieczątkę zdobędziesz w schronisku PTTK na Skrzycznem.
Jeśli chodzi o punkty startowe, to potwierdzenie zdobędziesz bez problemu w:
- Szczyrku,
- na Przełęczy Salmopolskiej,
- w Buczkowicach,
- w Godziszkach.
Nieco więcej kłopotu mogą mieć osoby wybierające żółty lub niebieski szlak z Lipowej, Ostrej. Turyści mogą tu próbować szczęścia w Hotelu Zimnik (ul. Jaski 14) lub w Domu Wczasowym Pod Lipami (ul. Mostowa 1)
Szlaki na Skrzyczne
Na Skrzyczne, jak na wiele innych szczytów Beskidu Śląskiego, prowadzi wiele szlaków. Jedne są ciekawsze, inne mniej. Jedno jest pewne – na żadnym z nich nie zabraknie punktów widokowych. Co więcej, najciekawsze panoramy oferuje sam wierzchołek Skrzycznego (chociaż z tym mógłby się kłócić ktoś, kto na Skrzyczne wchodził przez Malinowską Skałę). Tuż pod szczytem Skrzycznego znajduje się schronisko PTTK Skrzyczne. Dojdziesz do niego każdym ze szlaków.
Pętla z Lipowej Ostrej: przez Malinowską Skałę
Moim zdaniem najciekawsza pętla na Skrzyczne. Jej głównym atutem jest wędrówka łagodnym i obfitującym w pyszne panoramy grzbietem między Malinowską Skałą i Skrzycznem. Ciekawostką jest też formacja skalna na wspomnianej Malinowskiej… Skale.
Malinowska Skała – Skrzyczne

Szlak na Małe Skrzyczne z Malinowskiej Skały

Tatry z Malinowskiej Skały
- otoczenie doliny Żylicy i Klimczok
- w kierunku Baraniej Góry
- Beskid Żywiecki (Romanka, Pilsko, Babia Góra)
- przy dobrej widoczności również Tatry (na prawo za Babią Górą)

Widok ku Baraniej Górze spod Małego Skrzycznego

Widok ku Tatrom spod Małego Skrzycznego

Skrzyczne widziane spod Małego Skrzycznego
Zejście niebieskim szlakiem do Lipowej-Ostrej
Zejście do Lipowej-Ostrej oznacza ponad 800 metrów zejścia. Będzie dość długo i momentami stromo. Niewątpliwą zaletą będzie jednak kilka znajdujących się po drodze przecinek leśnych. Każda z nich oferuje rozległe widoki.
Najlepszym punktem widokowym jest Hala Jaskowa znajdująca się ok 1km marszu od schroniska. Widok obejmuje najbliższe wyniosłości pasma Baraniej Góry, Kotlinę Żywiecką z górującymi nad nią szczytami Beskidu Żywieckiego z Babią Górą na czele. Przy dobrej pogodzie widać stąd nawet Tatry.

Kotlina Żywiecka z Hali Jaskowej (niebieski szlak na Skrzyczne z Lipowej)

Kotlina Żywiecka z niebieskiego szlaku z Lipowej Ostrej na Skrzyczne. W tle Tatry
Pętla ze Szczyrku: zielony i niebieski szlak
Najkrótsza i najostrzejsza pętla na Skrzyczne. Na dystansie 5 kilometrów czekać Cię będzie do pokonania ponad 700 metrów przewyższenia. Nie wydaje się to dużo? Cóż, do porządnego zziajania się raczej wystarczy 🙂 Trasę na górę możesz również pokonać kolejką, pod którą częściowo wiedzie niebieski szlak.
Uwaga! Trasa jest niedostępna zimą, gdyż przekracza stok narciarski (i to nieraz). Możliwe jest dostanie się na szczyt zielonym szlakiem – ale po dojściu do stoku narciarskiego tak czy siak będziesz musiał zboczyć ze szlaku i iść wzdłuż stoku. Ostrzegam jednak, że będzie bardzo stromo. Możliwe też, że będziesz musiał przecierać szlak. Dobra wiadomość: jest to wykonalne – sam się tak dostałem swego czasu na Skrzyczne 🙂
Jeśli chodzi o niebieski szlak, to wchodziłem nim zimą tylko w 2020 roku. Stok był wtedy zamknięty z powodu pandemii, więc bez problemu go przekroczyłem. Trudno mi z tego powodu powiedzieć, czy i tutaj jest możliwe wspięcie się na szczyt wzdłuż stoku.

Zielony szlak ze Szczyrku na Skrzyczne
Becyrek – Skrzyczne
Skrzyczne – Szczyrk niebieskim szlakiem

Niebieski szlak ze Szczyrku na Skrzyczne
Żółtym szlakiem przez Halę Skrzyczeńską
Alternatywna trasa ze Szczyrku prowadząca przez stoki narciarskie. Z tego powodu niedostępna zimą. Zamiast iść za żółtymi znakami możesz iść wzdłuż wyciągu narciarskiego. Kolejną alternatywą jest rozpocząć trasę w Szczyrku Solisku (tam też rozpoczyna się niebieski szlak). W tym wypadku wystarczy, że pójdziesz bez znaków wzdłuż wyciągu narciarskiego Walczakula.Trasa: Szczyrk, Gondola – Schronisko PTTK Skrzyczne | mapa-turystyczna.pl
Niezależnie od wybranej opcji dotrzesz w końcu do Hali Skrzyczeńskiej. To rozległa polana na spłaszczonym grzbiecie kończącym ramię Małego Skrzycznego.
Do II wojny światowej Hala Skrzyczeńska była ośrodkiem rozległego gospodarstwa szałaśniczego. Obecnie jest silnie zagospodarowana narciarsko. Na polanie znajdują się górne stacje podwójnego wyciągu orczykowego z Czyrnej, kolei krzesełkowej z Soliska i nowej kolei gondolowej z parkingu “U Kowalskiego”. Hala Skrzyczeńska jest też punktem startowym podwójnego wyciągu orczykowego na Małe Skrzyczne.
Ponadto znajduje się tu spore zaplecze gastronomiczne. Hala słynie jednak przede wszystkim z olbrzymiego zbiornika wodnego (ok. 100 tys. m3, co czyi go największym obiektem tego typu w polskich Beskidach). Zbiornik ten zapewnia wodę niezbędną do naśnieżania stoków w ośrodku. A zapotrzebowanie jest olbrzymie, bo narciarze mają do dyspozycji aż siedem tras zjazdowych.
Z Hali Skrzyczeńskiej bez dalszych przeszkód dotrzesz na Małe Skrzyczne, a później widokowym grzbietem na samo Skrzyczne.
Dalszy opis trasy przez Małe Skrzyczne na Skrzyczne przeczytasz tutaj.
Czerwonym szlakiem z Buczkowic
Długa (7,6 km) trasa ze sporą ilością podejść (867 m) z Buczkowic przez Przełęcz Siodło. Pierwsza część trasy, tj. do Przełęczy Siodło wiedzie zboczami Skalitego. W kilku miejscach są tu widoki na Bramę Wilkowicką z otoczeniem (grupa Magurki Wilkowickiej w Beskidzie Małym oraz niższe grzbiety Pasma Pewelsko-Ślemieńskiego) oraz na Kotlinę Żywiecką i na szczyty Beskidu Żywieckiego.
Z samej przełęczy Siodło unikalny widok na polany z przysiółkiem Skrzycznego Skalite. Za nimi otoczenie doliny Żylicy i doliny Biłej. Nad nimi góruje (od prawej) Magura, Klimczok, Trzy Kopce i Beskid.
Czerwony szlak z Przełęczy Salmopolskiej
Długa, acz malownicza trasa na Skrzyczne przez Malinowską Skałę. Alternatywa wobec pętli z Lipowej-Ostrej. Obydwa szlaki oferują możliwość długiego i widokowego spaceru grzbietem z Malinowskiej Skały na Skrzyczne.
Skrzyczne - Informacje i ciekawostki
Nazwa Skrzycznego
Trudno powiedzieć, skąd się wzięła nazwa Skrzycznego. W przewodniku “Najwyższe szczyty Polski” Sala i Jagiełło przytaczają notkę1 z “Dziejopisu Żywieckiego”, wedle której szczyt wziął swoją nazwę od znajdującego się na nim jeziora pełnego żab. To ich nieustanne skrzeczenie miałoby zainspirować miejscową ludność (stąd inne nazwy: Skrzeczno lub Skrzecznia). Z tą tezą jest jeden problem. Na Skrzycznem nie ma żadnego jeziora i – najprawdopodobniej – nigdy nie było.
Fragment “Dziejopisu” Komonieckiego:
Na której górze jest jezioro jedno na kształt stawu sitowiną zarosłe, gdzie czarna woda zawsze stoi i stąd nazwana ta góra jest Skrzecznią albo Skrzeczno, że w tym jeziorze żaby często skrzeczą, że ich daleko pod wieczór słychać.
Jaskinie na Skrzycznem
Na zboczach Skrzycznego znajduje się wiele małych jaskiń i szczelin skalnych. Do 2013 roku odkryto ich tu ponad 202. To czyni Skrzyczne miejscem z największą liczbą jaskiń w Beskidzie Śląskim.
Jedną z większych jaskiń jest Jaskinia Pajęcza z korytarzami o długości ok. 40 metrów. Pochodzenia nazwy można się łatwo domyśleć 😉
Skrzyczne narciarskie… i rowerowe
Skrzyczne jest popularne również wśród narciarzy. Wszystko dzięki licznym trasom zjazdowym poprowadzonym na jego północnych zboczach. Naturalne polany połączono ze sobą przecinkami, tworząc m.in. prawie 3-kilometrową trasę zjazdową z 650 metrów różnicy poziomów – jedyną w Polsce z atestem FIS. Biorąc pod uwagę wszystkie trasy, jest ich 11 o łącznej długości niemal 20 kilometrów.
Spory ośrodek narciarski znajduje się również na stokach Małego Skrzycznego. Małe Skrzyczne jest ponadto popularne wśród rowerzystów. Mają oni tutaj do dyspozycji kilka szlaków rowerowych – pętel – ze startem i końcem w Szczyrku. Latem istnieje możliwość skorzystania z wyciągu krzesełkowego.
Najbrzydsze ze schronisk?
Dzisiejszy budynek schroniska PTTK na Skrzycznem, choć nie należy do najpiękniejszych budowli tego typu w polskich górach, wygląda o niebo lepiej niż po wybudowaniu w 1933 roku. Tak właściwie, to ta drewniana szkarada była tak paskudna, że PTT wytoczyło jej właścicielowi proces. Rudolf Urbanke został oskarżony o naruszenie zasad ochrony przyrody i krajobrazu.
Po wojnie schronisko zostało wyremontowane przez działaczy górnośląskiego PTT i ponownie uruchomione. Jednak dopiero w 1998 budynek został przebudowany – zmieniona została jego sylwetka, a nowy dach przybrał spadzisty kształt. Całość zmian sprawiła, że budowla wreszcie zaczęła być o wiele cieplej odbierana przez turystów.
Pasmo górskie
Beskid Śląski

Inne szczyty
Skalnik
Rudawy Janowickie

Wysoka Kopa
Góry Izerskie

Bibliografia
- Jagiełło J., Sala G., “Najwyższe szczyty Polski. Przewodnik”, Wydawnictwo CM, Warszawa 2018.
- “Szczyty Beskidu Śląskiego. Przewodnik”, Galileos.pl 2013, s. 26