Szeroka Góra

Szeroka Góra – pieczątka

Na szczycie Szerokiej Góry nie ma pieczątki. Tę znajdziesz jednak na szczycie Kłodzkiej Góry. Z Szerokiej Góry dojdziesz tam w około kwadrans.

Problemem nie będzie za to zdobycie pieczątki w dwóch okolicznych miastach:

• Kłodzku – a w szczególności w:
  • w punkcie Informacji Turystycznej przy pl. Jedności;
  • w oddziale PTTK “Ziemi Kłodzkiej” przy ul. Stwosza 1;
  • w Twierdzy Kłodzko;
  • w Muzeum Ziemi Kłodzkiej przy ul. Łukasiewicza 4;
• Bardzie.

Są to jednocześnie punkty początkowe dwóch tras na Szeroką Górę, które proponuję w tym przewodniku.

Pieczątki nie zdobędziesz jednak bezpośrednio z dwóch najpopularniejszych punktów startowych wycieczek na Szeroką Górę – czyli z Przełęczy Kłodzkiej czy Przełęczy Łaszczowa. W takim wypadku pozostaje ci zdobycie pieczątki w Kłodzku lub w Bardzie.

Co więcej, jeśli postanowisz skrócić sobie żółty szlak z Kłodzka na Szeroką Górę i wystartować z Mariańskiej Doliny albo z Kukułki, to i tak pieczątki będziesz musiał szukać w Kłodzku.

Pieczątka na pobliskiej Kłodzkiej Górze

Szeroka Góra – szczyt

Zacznijmy od poznania szczytu Szerokiej Góry.

Szeroka Góra to niewybitny szczyt o bardzo płaskim wierzchołku sąsiadujący ze znacznie bardziej wyróżniającą się w terenie Kłodzką Górą. Oddziela je od siebie niecałe 500 metrów i płaska przełęcz pod Kłodzką Górą. Łatwo przeoczyć Szeroką Górę nawet będąc kwadrans marszu od jej wierzchołka!

Szeroka Góra

Kostra: widok na Kłodzką Górę (z prawej z wieżą widokową) i na Szeroką Górę (niewybitny wierzchołek nieco na lewo od Kłodzkiej Góry)

Nic więc dziwnego, że Szeroka Góra przez długi czas była przyćmiona najpierw przez Ostrą Górę, a następnie przez Kłodzką Górę. Nie prowadzi na nią żaden szlak turystyczny, nie ma tu też wieży widokowej czy innych obiektów turystycznych.

W niektórych źródłach możemy nawet spotkać się ze stwierdzeniem, że ze szczytu Szerokiej Góry nie ma żadnych widoków. Jest to jednak nieprawda.

Z okolic tablicy z wysokością szczytu są bowiem dostępne prześwity na północ, północny-wschód i na wschód – czyli na Obniżenie Otmuchowskie i odleglejsze Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie.

Szeroka Góra

Szeroka Góra: prześwit ze szczytu

A jeśli pójdziesz nieoznakowaną ścieżką dalej na wschód, to po kilkudziesięciu krokach znikną zasłaniające widok drzewa, a on sam zauważalnie się poszerzy.

Szeroka Góra – widok na Obniżenie Otmuchowskie

Szeroka Góra – widok na Obniżenie Otmuchowskie

Trzeba jednak przyznać, że widok ten nie jest przesadnie ciekawy. Jeśli jesteś głodny  przepięknych panoram, to przy okazji zdobywania Szerokiej Góry podejdź również na Kłodzką Górę. Tamtejsza 35-metrowa wieża z pewnością zaspokoi ten głód.

Dalej w tym wpisie, przy okazji przedstawiania żółtego szlaku z Kłodzka na Szeroką Górę, prezentuję również opisane zdjęcia z dookolnej panoramy z Kłodzkiej Góry. Kliknij, aby przejść bezpośrednio do tej sekcji: Kłodzka Góra.

A teraz poznaj szlaki na Szeroką Górę oraz atrakcje, jakich możesz się na nich spodziewać.

Szeroka Góra – szlaki

Jak wejść na Szeroką Górę? Na Szeroką Górę możesz wejść z trzech stron świata:

• od zachodu żółtym szlakiem z Kłodzka lub bliżej z punktu widokowego “Kukułka”;
• od północy niebieskim szlakiem z Przełęczy Łaszczowa lub dalej z Barda;
• od południa niebieskim szlakiem z przełęczy Kłodzkiej.

Jaki jest najciekawszy szlak na Szeroką Górę?

Najciekawszym widokowo szlakiem jest bez dwóch zdań żółty szlak z Kłodzka. Co więcej, nie jest zbyt popularny wśród turystów. Z tego powodu zaznasz tu spokoju, którego próżno szukać na pozostałych szlakach.

Ciekawy jest również niebieski szlak z Barda. Widoków będzie tu co prawda nieco mniej, jednak zdecydowanie mocniej można tu odczuć mistykę gór.

Po drodze zdobędziesz bowiem Kalwarię Bardzką – najstarsze miejsce kultu maryjnego w całych Sudetach. Droga ta jest dosłownie upstrzona ciekawostkami sakralnymi. Dodaj do tego ruiny zamku z XIV w. i największy w Sudetach obryw skalny z piękną panoramą i masz przepis na naprawdę atrakcyjny szlak.

A jaki jest najkrótszy szlak na Szeroką Górę?

Najkrótsze są dwa szlaki: szlak niebieski z Przełęczy Kłodzkiej i drugi niebieski ale z Przełęczy Łaszczowa. Czas przejścia każdej z tych tras to około 1:15 h.

Warto jednak zaznaczyć, że szlak z Przełęczy Kłodzkiej jest zauważalnie bardziej stromy niż jego odpowiednik z Przełęczy Łaszczowa.

Kłodzko – Szeroka Góra szlak żółty

Najbardziej atrakcyjny widokowo szlak na Szeroką Górę, który po drodze pozwala na zdobycie również Kłodzkiej Góry. Nie jest jednak zbyt popularny wśród turystów. Niewykluczone, że poza sezonem nie spotkasz tu żywej duszy. Jest to jednak przy tym jeden z dłuższych szlaków na Szeroką Górę.

Kłodzko – Mariańska Dolina

Trasa rozpoczyna się w ścisłym centrum Kłodzka. Pierwsze 30 minut trasy spędzisz między zabudowaniami tego miasta. Na szczęście szybko opuścisz centrum i zaczniesz przemierzać spokojniejsze obrzeża miasta. Wkrótce dojdziesz do odejścia niebieskiego szlaku na Wzgórze Marii w Mariańskiej Dolinie.

Wzgórze to jest bardzo klimatycznym miejscem. Na jego wierzchołku, w gęstwinie lasu, znajduje się kapliczka Matki Boskiej Pocieszenia Strapionych. Kiedyś było to tętniące życiem miejsce. Aktualnie przez większość czasu gości tu jedynie wiatr, zmiatający liście z murszejących kapliczek drogi krzyżowej, z dachu opuszczonej pustelni i starej kolumny Maryjnej.

Jeżeli szukasz odosobnionego miejsca do refleksji lub po prostu chcesz urozmaicić sobie trasę, koniecznie poświęć około pół godziny na jego zdobycie i powrót do żółtego szlaku. No i kilka chwil na ewentualną przerwę przy kapliczce.

Kaplica Matki Boskiej Pocieszenia Strapionych na Mariańskiej Górze

Kolumna Maryjna na Mariańskiej Górce

Mariańska Góra – Stacja Kalwaryjna

Stacja Kalwaryjne na Mariańskiej Górce

Warto w tym miejscu wspomnieć, że przy początku niebieskiego szlaku na Wzgórze Marii znajduje się niewielki parking. Jeżeli więc wolałbyś pominąć miejski etap trasy i jesteś zmotoryzowany, to możesz śmiało tu zaparkować. Dzięki temu zaoszczędzisz około godzinę, licząc tam i z powrotem.

Mariańska Dolina – punkt widokowy “Kukułka”

Szybko opuścisz zacisze Mariańskiej Doliny i rozpoczniesz wspinaczkę na Szyndzielnię. Z drugiej strony tego niewielkiego wzniesienia znajdują się widokowe łąki, które wkrótce wyprowadzą cię do miejsca z przepiękną panoramą okolicy. Miejsce to jest znane jako “Kukułka”.

Tutejszy widok jest bardzo szeroki, odległy i piękny:

• wyraźnym elementem panoramy jest leżące w dole, za łagodnymi wzniesieniami Kłodzko;
  

  Kukułka: widok na Kłodzko

  

  Kukułka: widok na Kłodzko na tle Gór Bystrzyckich

• Kłodzko leży na tle jednostajnego i wysokiego muru, który tworzą Góry Bystrzyckie. Mur ten ciągnie się ku południowo-zachodniemu horyzontowi.
  

  Kukułka: widok na Góry Bystrzyckie

• na północnym-zachodzie z kolei horyzont znaczą Góry Stołowe. Doskonale widoczny jest zwłaszcza ich najwyższy szczyt – Szczeliniec Wielki;
  

  Kukułka: widok na Góry Stołowe (w tle z wyraźnym Szczelińcem Wielkim)

• Idąc wzrokiem na północ, dostrzeżesz Góry Sowie leżące za niewielkim wzgórzami Kotliny Kłodzkiej;
• Na południu z kolei wysoko ponad okoliczne pasma górskie wybija się Masyw Śnieżnika.

Kukułka: widok na wzniesienia Kotliny Kłodzkiej

Panorama z Kukułki prezentuje się najlepiej, gdy występuje zjawisko morza mgieł. Obniżenie Kotliny Kłodzkiej jest wtedy skąpane w snujących się przy ziemi chmurach. Chmurach, sponad których wystają tylko co wyższe zabudowania Kłodzka oraz otaczający miasto pierścień odległych gór.

Jeżeli zależy ci na doświadczeniu takiej panoramy, wybierz się tutaj jesienią i z samego rana – w takich okolicznościach masz największe szanse na wystąpienie tego zjawiska.

Jeszcze kilka słów na temat pochodzenia nietypowej nazwy tego miejsca – “Kukułka”. Tak samo nazywało się schronisko, które funkcjonowało nieopodal od 1961 roku. Budynek działał jako dom kolonijny, dom wycieczkowy i wreszcie dom wczasowy. Od 2020 roku obiekt jest znany jako zajazd “Dom Krawca”. Przed 1945 rokiem znajdowało się tu z kolei schronisko-gospoda “Schneiderbaude”.

Przy “Kukułce” znajduje się niewielki parking na kilka samochodów. Możesz tu zaparkować, by oszczędzić sobie podejścia na Szyndzielnię. W ten sposób skrócisz sobie całą trasę o 2:10 h, licząc tam i z powrotem. Z powodu rozmiarów parkingu lepiej pojaw się tu jednak z samego rana.

Kukułka – Kłodzka Góra

Żółty szlak skręci za “Kukułką” w lewo, w drogę dojazdową do wspomnianego “Domu Krawca”. Bardzo szybko jednak zejdziesz z niej i wkroczysz drogą gruntową między drzewa porastające zbocza Kostry. To na nią będziesz się łagodnie wspinał jako pierwszy szczyt na tym trzecim i najbardziej dzikim etapie trasy.

Żółte znaki omijają sam szczyt, ale nie omijają dwóch miejsc z ograniczonym widokiem na okolicę:

• pierwszej polany na trasie, skąd rozpościera się ograniczony widok na pobliskie wzgórza;
• wąskiej ścieżki kawałek za drugą polaną, skąd zobaczysz sąsiadujące szczyty Gór Bardzkich.

Kostra: widok na Góry Bardzkie i Góry Sowie (w tle po lewej)

Kostra: widok na Kłodzką Górę (z prawej z wieżą widokową) i na Szeroką Górę (niewybitny wierzchołek nieco na lewo od Kłodzkiej Góry)

Uwaga! Szlak ucieka z szerokiej drogi gruntowej w niewyraźną ścieżyną właśnie na wspomnianej drugiej polanie. Bądź bardzo uważny, gdyż łatwo można tu przegapić żółte znaki.

Gdybyś jednak się pomylił, to tą nieoznakowaną drogą dojdziesz po kilku dłuższych chwilach do szlaku. Niestety w takim przypadku przegapisz kilka widokowych miejsc na Obszernej.

Obszerna, jak sama nazwa wskazuje, jest rozległym szczytem. Gdy już wejdziesz łagodnie na jej wierzchołek, to przejście na jej drugi koniec zajmie ci kilka dłuższych chwil. Znajduje się tam miejsce z widokiem na dwie strony świata:

• na północy zza drzew wystają pobliskie szczyty Gór Bardzkich;
• na południowym horyzoncie znajdują się szczyty Masywu Śnieżnika.

Obszerna: widok na Masyw Śnieżnika

Obszerna: widok na Masyw Śnieżnika

Między Obszerną a Jedlakiem – kolejnym szczytem na trasie – przy grzbietowej ścieżce znajdują się pochodzące z XVIII wieku kamienne słupki graniczne.

Między obydwoma szczytami znajduje się szeroka przełęcz, a na niej skrzyżowanie dróg leśnych. Tutejsze wypłaszczenie terenu stanowi chwilę oddechu przed mozolną wspinaczką na Jedlak. Zwłaszcza ostatni odcinek, tuż przed szczytem, może dać się we znaki swoją stromizną.

 Jedlak jest szczytem mocno porośniętym drzewami. Otwiera się tu jednak przed turystą nieco prześwitów:

• na bliską już Kłodzką Górę i sąsiadującą z nią Szeroką Górę;
• na nieco dalsze inne szczyty Gór Bardzkich;
• a nawet na odległe Góry Bystrzyckie.

Jedlak: prześwit na Góry Bystrzyckie

Jedlak: prześwit na kotlinę Kłodzką

Jedlak: prześwit na Kłodzką Górę

Jedlak: widok na pobliskie szczyty

Po zejściu z Jedlaka rozpoczniesz wspinaczkę na Kłodzką Górę. Dość stromawa ścieżka po kilku chwilach skręci w lewo. Ty jednak koniecznie zrób jeszcze kilka kroków prosto – a otworzy się przed tobą całkiem ładny widok.

Naprzeciwko ciebie będą wznosić się zalesione zbocza (od lewej) Jeleniej Kopy, Grodziska i Podzameckiej Kopy. Szczyty te zdobywa się, idąc na Szeroką Górę i Kłodzką Górę z Przełęczy Kłodzkiej.

Na południowym horyzoncie znajdują się odległe Góry Złote. Nieco na zachód od nich leży Masyw Śnieżnika z wyraźnie najwyższym Śnieżnikiem oraz z charakterystyczną sylwetką Czarnej Góry. Na prawym skraju pola widzenia dostrzeżesz Góry Bystrzyckie.

Żółty szlak z Kłodzka na Kłodzką Górę: widok na Masyw Śnieżnika

Żółty szlak z Kłodzka na Kłodzką Górę: widok na Góry Bystrzyckie (na horyzoncie)

Za tym punktem widokowym czeka cię jeszcze kilka dłuższych chwil wędrówki pozbawionej już większych wrażeń. Wkrótce potem dostrzeżesz wystającą zza drzew wieżę widokową na Kłodzkiej Górze. To znak, że do szczytu jest już bardzo blisko.

Kłodzka Góra

Prawdopodobnie pierwszym, co rzuci ci się w oczy na Kłodzkiej Górze, będzie wieża widokowa. Ta stalowa konstrukcja ma aż 35 metrów wysokości i 4 platformy widokowe. Ostatnia z nich znajduje się o 30,5 metra ponad ziemią.

Wieża widokowa na Kłodzkiej Górze

Taka wysokość w połączeniu z nieco drżącą na wietrze konstrukcją sprawia, że nie wszyscy są w stanie wejść na samą górę. Wąskie, spiralne schody w tym na pewno nie pomagają. I to pomimo tego, że są dobrze zabezpieczone.

Warto jednak przemóc swoje potencjalne słabości i wejść co najmniej na trzecią platformę. Nagrodą będzie możliwość podziwiania jednej z najwspanialszych, dookolnych panoram w Kotlinie Kłodzkiej i w całych Sudetach. Przy dobrej pogodzie będziesz mógł podziwiać całą Kotlinę Kłodzką i wszystkie jej pasma górskie:

• oczywiście przede wszystkim Góry Bardzkie. Kilkaset metrów dalej znajduje się cel tej wyprawy – Szeroka Góra. Z tej wysokości jej dość płaski wierzchołek na pewno nie imponuje;
  

  Kłodzka Góra: widok na Góry Bardzkie

  

  Szeroka Góra

• na wschodzie (poza Kotliną Kłodzką) leży Biskupia Kopa – najwyższy szczyt Gór Opawskich;
• na południowym-wschodzie leżą całkiem bliskie Góry Bialskie i Góry Złote. Na pierwszym planie są Góry Złote z Borówkową i Jawornikiem Wielkim. Tą pierwszą łatwo rozpoznasz dzięki znajdującej się na niej wieży widokowej.
  Wprawny obserwator wyłapie spośród zalesionych szczytów Rudawiec i Kowadło – reprezentantów Gór Bialskich i Złotych w Koronie Gór Polski;
  

  Kłodzka Góra: widok na Góry Złote (w tle)

• Na prawo od Gór Złotych i Gór Bialskich wysoko sponad obniżenia Kotliny Kłodzkiej wystaje Masyw Śnieżnika z wyraźnie najwyższym w okolicy Śnieżnikiem i charakterystyczną sylwetką Czarnej Góry;
  

  Kłodzka Góra: widok na Masyw Śnieżnika (z lewej w tle)

• po drugiej stronie Kotliny Kłodzkiej na większości horyzontu wznoszą się Góry Bystrzyckie. Widok obejmuje ich dwa najwyższe szczyty – to Sasanka i Jagodna.
  Ponad Górami Bystrzyckimi wystają pojedyncze kopuły Gór Orlickich. Jedną z takich kopuł jest Orlica – ich reprezentant w Koronie Gór Polski;
  

  Kłodzka Góra: widok na Kłodzko na tle Gór Bystrzyckich

• w samym serce Kotliny Kłodzkiej znajduje się rozległe Kłodzko. Daleko za miastem dostrzeżesz Góry Stołowe – w tym Szczeliniec Wielki przypominający z tej odległości olbrzymi stół;
  

  Kłodzka Góra: widok na Góry Stołowe (Szczeliniec Wielki z lewej)

• przy wyjątkowym szczęściu do pogody uda ci się zobaczyć na północnym zachodzie odległe Góry Wałbrzyskie i Góry Kamienne.
  Wśród nich możliwa do zobaczenia jest Borowa (Góry Wałbrzyskie) i Waligóra (Góry Kamienne).
  A za Górami Wałbrzyskimi i Górami Kamiennymi leżą już Karkonosze i Rudawy Janowickie;
• znacznie bliżej wznoszą się sąsiadujące z Górami Bardzkimi Góry Sowie (a wśród nich Wielka Sowa). Wzrok przykuwa m.in. twierdza w Srebrnej Górze.
  

  Kłodzka Góra: widok na Góry Bardzkie – w tle Góry Sowie

Mniej ciekawa część panoramy to leżące na północnym-zachodzie Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie i obniżenie Równiny Wrocławskiej. Pewnym urozmaiceniem tego dość monotonnego krajobrazu są Zalewu Paczkowskiego i Jeziora Otmuchowskiego.

Kłodzka Góra: widok na zalew Paczkowski (z lewej) i jezioro Otmuchowskie (z prawej)

Uwagę przykuwa wystający na ponad 500 metrów sponad okolicznych nizin Masyw Ślęży. Co ciekawe, Ślęża jest niższa tylko o 39 metrów od Kłodzkiej Góry!

Po zejściu z wieży widokowej nie zapomnij o pieczątce. Znajdziesz ją w drewnianej budce na szczycie.

Kłodzka Góra – pieczątka

Jeżeli chcesz odpocząć, to warto to zrobić na Kłodzkiej Górze. Dla wygody turystów oddano tu kilka zadaszonych ławostołów. Obok znajduje się miejsce na ognisko. Takich udogodnień nie znajdziesz na pobliskiej już Szerokiej Górze.

Kłodzka Góra – Szeroka Góra

Aby dojść do Szerokiej Góry musisz najpierw kontynuować marsz za żółtymi znakami. Nie będzie to długa wędrówka. Po paru minutach dojdziesz bowiem do skrzyżowania ze szlakiem niebieskim, gdzie kończy się żółty szlak.

Ty idź dalej prosto – na skrzyżowaniu wybierz więc nieoznakowaną ścieżkę. Ta wyprowadzi cię po kilku chwilach łagodnego podejścia zalesionym zboczem wprost na szczyt Szerokiej Góry.

Kliknij tutaj, aby powrócić do opisu szczytu: Szeroka Góra – szczyt.

Przełęcz Kłodzka – Szeroka Góra szlak niebieski

Chyba najpopularniejszy szlak na Szeroką Górę. Rozpoczyna się na Przełęczy Kłodzkiej i w raptem 1:20 h pozwala na zdobycie najwyższego szczytu Gór Bardzkich. A w kolejnych kilkanaście również i Kłodzkiej Góry, która znajduje się w Koronie Gór Polski.

Przełęcz Kłodzka: pomnik ku pamięci Lecha Kaczyńskiego

Uwaga! Początkowy przebieg trasy nie jest oczywisty. Wielu turystów wkracza najpierw na szeroki szlak rowerowy. Ten rzuca się bowiem wyraźnie w oczy na drugim końcu parkingu. Tymczasem niebieski szlak pieszy zbacza w lewo w las, mniej więcej w połowie długości parkingu.

Kilkaset pierwszych metrów to dość łagodna wędrówka. Bardzo szybko jednak trasa pokaże swe prawdziwe oblicze. Podejście na Podzamecką Kopę jest bowiem długie, strome i nużące.

W tych okolicznościach łatwo przegapić pierwszy prześwit na trasie. Ten otwiera się pod szczytem Podzameckiej Kopy – niestety za plecami idącego do góry turysty. Jeżeli chcesz więc zobaczyć fragment Gór Złotych, to spoglądaj od czasu do czasu za siebie.

Prześwit na Góry Złote z niebieskiego szlaku na Kłodzką Górę z przełęczy Kłodzkiej

Kolejny prześwit na Góry Złote z niebieskiego szlaku na Kłodzką Górę z przełęczy Kłodzkiej

Za Podzamecką Kopą trasa łagodnieje nieco w okolicy Przełęczy Podzameckiej. Bardzo szybko nabiera jednak z powrotem stromizny. Drugie nużące podejście rozpocznie się tuż po zboczeniu z wygodnej drogi leśnej w wąską ścieżynę. Marsz zalesionym zboczem wśród gęstej tu roślinności oznacza, że rozpoczynasz wejście na Grodzisko.

Na szczęście wejście na trzeci szczyt po drodze – Jelenią Kopę – jest już znacznie mniej wymagający. Ponadto kawałek za nią las przerzedzi się, a ty dostrzeżesz wieżę widokową na Kłodzkiej Górze.

Wieża widokowa na Kłodzkiej Górze widziana z niebieskiego szlaku z przełęczy Kłodzkiej

Wieża widokowa na Kłodzkiej Górze widziana z niebieskiego szlaku z przełęczy Kłodzkiej

Widok na tego stalowego molocha wystającego wysoko ponad korony najwyższych drzew będzie ci już towarzyszył przez sporą część pozostałej trasy.

Ostatni fragment szlaku jest już łagodny. Podczas marszu najpierw miniesz odległą o kilkaset metrów wieżę widokową, a następnie zaczniesz powoli zostawiać ją za sobą. Jeżeli chcesz zdobyć również Kłodzką Górę, to bez obaw! Będziesz miał wkrótce ku temu okazję.

Dojdziesz bowiem do skrzyżowania niebieskiego z żółtym szlakiem. Skręć w lewo za żółtymi znakami, a po pięciu minutach dojdziesz na Kłodzką Górę.

Kliknij, aby przeczytać opis szczytu: Kłodzka Góra – szczyt.

A jak dojść ze wspomnianego skrzyżowania na Szeroką Górę? Skręć w prawo i idź nieoznakowaną ścieżką. Ta po kilku chwilach wędrówki zalesionym zboczem wyprowadzi cię prosto na najwyższy szczyt Gór Bardzkich.

Kliknij, aby przeczytać opis szczytu: Szeroka Góra – szczyt.

Przełęcz Łaszczowa – Szeroka Góra szlak niebieski

Szeroką Górę można zdobyć niebieskim szlakiem również od północy. Większość turystów decyduje się na krótszy wariant tej trasy i rozpoczyna ją na Przełęczy Łaszczowa. Wejście na Szeroką Górę z Przełęczy Łaszczowa zajmuje około 1:20 h. Tam i z powrotem to trasa na 2:20 h.

Szlak z Przełęczy Łaszczowa jest więc niemal równie krótki co szlak z Przełęczy Kłodzkiej. Co ważne, jest jednak znacznie łagodniejszy.

Wieża widokowa na Ostrej Górze sprzed 1945 roku. Repr. M. Staffa

Bardo – Szeroka Góra szlak niebieski

Dłuższy i mniej popularny wariant poprzedniej trasy, chociaż zdecydowanie bardziej obfitujący w atrakcje. Jest tu też jeden bardzo ładny punkt widokowy (i kilka kolejnych, ale już mniej zachwycających).

Jeżeli niecałe 19 kilometrów marszu, niecały kilometr podejść i zejść oraz 6:15 h samej wędrówki nie są ci straszne – to polecam wybranie tej trasy zamiast krótszego wariantu z Przełęczy Łaszczowej.

Trasa rozpoczyna się w malowniczym Bardzie. To niewielkie miasto zostało wybudowane na obydwu brzegach Nysy Kłodzkiej, która rozcina tutaj Góry Bardzkie wąskimi meandrami na dwie połowy. Przełom Nysy Kłodzkiej jest popularnie uznawany za jeden najładniejszych przełomów w Polsce.

Początek szlaku znajduje się przy zabytkowym moście i nieopodal stacji kolejowej. Niebieskie znaki bardzo szybko opuszczą jednak Bardo, przez kilka chwil prowadząc cię wzdłuż wód Nysy Kłodzkiej. Wkrótce potem staniesz u wylotu doliny Srebrnika. “Powita cię” nietypowy duet – całkiem nowa figura Maryi i bardzo stary kamień z niemieckimi napisami pamiętający czasy, gdy te tereny należały jeszcze do Niemiec.

Figura Maryi na początku niebieskiego szlaku z Barda na Kalwarię

Stary kamień niemiecki przy niebieskim szlaku z Barda na Kalwarię

Zostawiwszy za sobą kamień i figurę rozpoczniesz marsz na tzw. Bardzką Kalwarię. Tak powszechnie nazywa się szczyt Kalwarię i prowadzące nań ścieżki pątnicze. Niebieskim znakom szlaku towarzyszy kilkanaście kapliczek:

• Po pierwsze, tzw. kapliczki kalwaryjne. Najstarsze zostały wybudowane na początku XX wieku.
  Kapliczki te zapoznają oglądającego z kilkoma scenami, które twórcy uznali za kluczowe w relacji Maryi z Jezusem;
• Po drugie, kapliczki drogi krzyżowej zwanej również “Białą Drogą“.

Kapliczka “Przepowiednia Symeona” przy niebieskim szlaku z Barda na Kalwarię

Być może nasuwa się ci pytanie: czy tylko osoby doceniające sztukę i architekturę sakralną będą zadowolone z tej trasy?

Oczywiście, że nie! Są tu też atrakcje innego typu.

Pierwszą są ruiny zamku obronnego Brona z XIV w. Aktualnie po tej budowli pozostały tylko pozostałości murów dobrze komponujących się z gęstą tu roślinnością. Wyraźnie widać tu cierpliwość przyrody w przejmowaniu miejsca, które niegdyś było jej własnością.

Aby tu dojść, musisz zboczyć w nieoznakowaną ścieżkę, która poprowadzi cię na lewo zalesionym zboczem. Szukaj jej tuż po przekroczeniu potoku w miejscu, w którym znajduje się jedna z kapliczek.

Pozostałości zamku obronnego nad Bardem

Pozostałości zamku obronnego nad Bardem

Pozostałości zamku obronnego nad Bardem

Pozostałości zamku obronnego nad Bardem

Wróć do niebieskiego szlaku i kontynuuj marsz usłaną kapliczkami doliną Srebrnika. Ta wkrótce doprowadzi cię do tzw. Źródełka Maryi. Jego wody mają ponoć właściwości zdrowotne. Szczególnie skuteczne mają być w leczeniu chorób oczu. Źródełko zabudowano i od 1893 r. znajduje się wewnątrz małej, kamiennej kaplicy. Jest tu też krzyż, kilka tablic informacyjnych i nieco ławek.

Kaplica ze źródełkiem Maryi

Źródełko Maryi po drodze na Kalwarię

Kaplica ze źródełkiem Maryi

Schody na Kalwarię (niebieski szlak z Barda)

Schody wkrótce wyprowadzą cię na drogę gruntową przecinającą niebieski szlak. Tutaj zielony szlak, który do tej pory będzie ci towarzyszył, skręci w lewo. Niebieskie znaki prowadzą dalej na wprost.

Uwaga! Koniecznie zbocz tutaj z niebiesko znakowanej trasy i idź za zielonymi znakami! W zamian za poświęcenie 30-40 minut dojdziesz do najlepszego miejsca widokowego na trasie. Mowa o słynnym obrywie skalnym.

To miejsce na zboczach Kalwarii, w którym 24 sierpnia 1598 r. nastąpiło potężne osunięcie się ziemi. Kataklizm był tak duży, że osuwająca się ziemia wpadła do koryta Nysy Kłodzkiej. Ta wylała się ze swych brzegów i zalała Bardo, niszcząc wiele budynków.

Dzięki temu turyści mają jednak teraz możliwość podziwiania bardzo ładnej panoramy leżącego kilkaset metrów w dole Barda.

Obryw skalny nad Bardem

Widok na Bardo z obrywu skalnego

Widok na Bardo i przełom Nysy Kłodzkiej z obrywu skalnego

Widok na Obniżenie Noworudzkie z obrywu skalnego. W tle Góry Stołowe

Widok na Obniżenie Noworudzkie z obrywu skalnego. W tle Góry Stołowe

Widok na Góry Bystrzyckie i Góry Stołowe (obydwa pasma na horyzoncie) z obrywu skalnego

Widok ten można podziwiać w pełni bezpieczny sposób. Kamienna wychodnia skalna została bowiem zabezpieczona metalowymi barierkami. Chętni mogą odpocząć na jednej z tutejszych ławeczek. W centralnym punkcie platformy widokowej znajduje się wielki, metalowy krzyż.

Pora powrócić na niebieski szlak. Możesz albo wrócić po swoich śladach albo iść kawałek dalej zielonym szlakiem. W tym drugim przypadku wkrótce dojdziesz do skrzyżowania dróg leśnych. Ty skręć w prawo, a ta nieoznakowana już droga wkrótce doprowadzi cię z powrotem do niebieskiego szlaku. Dodatkowym sygnałem, że wróciłeś na właściwą drogę, będzie znajdująca się tu kolejna kapliczka kalwaryjna.

Kapliczka “Ukrzyżowanie Pana Jezusa”

Nieco za kapliczką rozpocznie się bardziej strome podejście. Gdy miniesz ostatnią już przed szczytem Kalwarii kapliczkę, będzie cię czekać kawałek wejścia po skale. Nie jest to żadna wspinaczka, ale zimą lub po deszczu może tu być ślisko.

Ponad skałą znajduje się ławka ustawiona tak, by móc popatrzeć na tutejszy, aktualnie mocno ograniczony przez roślinność widok.

Kapliczka “Zdjęcie Pana Jezusa z krzyża”

Od miejsca z ławką do szczytu Kalwarii jest już bardzo niedaleko. Na Kalwarii została wybudowana w 1619 r. Górska Kaplica Matki Bożej Płaczącej w miejsce jeszcze starszej kaplicy św. Wacława z 1276 r. Co ciekawe, Kalwaria jest najstarszym miejscem kultu maryjnego w polskich Sudetach.

Górska Kaplica Matki Bożej Płaczącej – Kalwaria, Góry Bardzkie

Jeżeli pragniesz wejść do środka Kaplicy, to możesz to zrobić w trakcie nabożeństwa. Te są odprawiane wyłącznie w niedziele od maja do września. W innym czasie pozostaje ci zajrzenie do środka przez otwór w drzwiach. Pozwoli ci to zobaczyć zabytkowy ołtarz i rzeźby świętych z XVIII w.

Wnętrze Górskiej Kaplicy Matki Bożej Płaczącej

Nie każdy wie, że główna “atrakcja” Kalwarii jest ukryta za budynkiem kaplicy. To replika “odcisku buta Maryi“, którą tu zaaranżowano po tym, jak oryginał został zadeptany przez przesadnie złaknionych sacrum pielgrzymów. Oryginał ten miał się tu jakoby pojawić dwa wieki wcześniej na pamiątkę objawienia Maryi w tym właśnie miejscu. Replika została przezornie zabezpieczona metalową kratką.

Kamień z “odciskiem Matki Boskiej” na Kalwarii w Górach Bardzkich

“Odcisk stopy Matki Boskiej” na Kalwarii

Kalwaria, Góry Bardzkie

Kalwaria – ławki

Przed kaplicą znajduje się sporo ławek, na których możesz odpocząć.

Zejście z Kalwarii jest raczej mało ciekawe. Po drodze będziesz miał raptem kilka prześwitów na zalesiony Dębnik i Wysoki Kamień.

Kolejny odcinek to zejście stromą drogą stokową na przełęcz Łaszczowa. Dalszą część trasy poznasz w opisie poprzedniej. Kliknij: Przełęcz Łaszczowa – Szeroka Góra.

Szeroka Góra – parking

Pod Szeroką Górą znajduje się kilka parkingów:

• na Przełęczy Kłodzkiej – zmieści się tu kilkadziesiąt samochodów;
• na Przełęczy Łaszczowa – z kilkunastoma miejscami na auta osobowe;
• oraz na żółtym szlaku z Kłodzka:
  • w samym Kłodzku jest mnóstwo miejsc do zaparkowania. Możesz też skrócić sobie trasę o godzinę, licząc tam i z powrotem, i zaparkować na niewielkim parkingu u stóp Wzgórza Marii w Mariańskiej Dolinie. Zmieści się tu kilka samochodów.
    Wreszcie możesz spróbować zaparkować przy punkcie widokowym Kukułka i zaoszczędzić 2:10 h wędrówki żółtym szlakiem. Tutaj  zmieści się jednak raptem 4-5 samochodów;
• w Bardzie. Najbliższy będzie parking znajdujący się przy niebieskim szlaku nieopodal wylotu doliny Srebrnika.

Szeroka Góra – wysokość

Wysokość Szerokiej Góry to 766 m n.p.m. Tak wynika bowiem z najnowszych pomiarów^{1, 2}. Inne źródła, np. geoportal³, wskazują na 765 metrów wysokości Szerokiej Góry.

Tak czy siak, aktualnie nie ma wątpliwości, że to właśnie Szeroka Góra jest najwyższym szczytem Gór Bardzkich. I to jej należy się miejsce w Koronie Gór Polski. Czemu więc jeszcze do niedawna to Kłodzka Góra była uznawana za lidera?

Wszystko dlatego, że wierzchołek Szerokiej Góry jest skryty między Kłodzką Górą a wzniesieniem Jeleniec. W Masywie Kłodzkiej Góry obserwowanej np. z Kłodzka Szeroka Góra faktycznie wydaje się niższa. Co więcej, wierzchołek Szerokiej Góry jest bardzo rozległy, a przy tym łagodny i trudno dostrzegalny w terenie.

Faktycznie, gdyby nie znajdujący się tu znak geodezyjny, tabliczka z wysokością oraz… talerz anteny satelitarnej z dumnie wymalowaną liczbą “766” można by się nie zorientować, że właśnie stoi się na najwyższym szczycie Gór Bardzkich.