Tatry Zachodnie

Tatry Zachodnie a Tatry Wysokie

Podział Tatr na Tatry Zachodnie i Tatry Wysokie jest zauważalny gołym okiem. Nieodłącznymi elementami wysokotatrzańskiego krajobrazu są strzeliste turnie, skaliste kilkusetmetrowe ściany i poszarpane granie. Tatry Zachodnie są niższe i zdecydowanie bardziej łagodne.

Szlaki w Tatrach Zachodnich są w większości przypadków pozbawione jakichkolwiek trudności technicznych: nie ma na nich sztucznych ułatwień w postaci łańcuchów i klamer. Wyjątkiem jest szlak na Giewont oraz na Małołączniak przez Kobylarzowy Żleb.

Z drugiej strony trasy Tatr Zachodnich są długie i wymagające kondycyjnie (oczywiście mowa o trasach szczytowych). Nie są też pozbawione ryzyka: nawet tutaj nie są rzadkością zbocza kończące się wielusetmetrową przepaścią.

Szczyt Korony Gór Polski

Starorobociański Wierch

Najwyższym szczytem polskiej części Tatr Zachodnich jest Starorobociański Wierch (2176 m n.p.m.). Czyni go to nieoficjalnym szczytem Korony Gór Polski.

Istnieje wiele ciekawych tras na Starorobociański Wierch. Wszystkie łączą dwie wspólne cechy. Po pierwsze, rozległe panoramy Tatr Zachodnich, które przyjdzie nam podziwiać przez nawet kilka godzin wędrówki.

Po drugie, ponad 20 km do przejścia i 1600 metrów przewyższeń oraz ponad 10 godzin wędrówki wraz z odpoczynkami. Wszystkie są więc trasami całodniowymi i wymagającymi pewnego przygotowania kondycyjnego.

Chcesz wiedzieć, który wariant wybrać? Przejdź do wpisu: Starorobociański Wierch, w którym opisuję je wszystkie oraz pokazuję na zdjęciach wspomniane widoki.

Starorobociański Wierch – nieoficjalny szczyt Korony Gór Polski

Inne ciekawe szlaki

Grześ, Rakoń i Wołowiec

Ciekawa i niezwykle malownicza wędrówka grzbietem głównym Tatr. Piękne widoki niemal dorównują tym ze szlaków na Starorobociański Wierch. Wytrwalsi piechurzy wydłużają ten szlak o znajdujące się już na Słowacji Rohacze – zwane Orlą Percią Tatr Zachodnich.

Wołowiec

Jarząbczy Wierch

Jarząbczy Wierch wznosi się między Starorobociańskim Wierchem i Wołowcem. Trasa nieco mniej popularna, a co za tym idzie – mniej tłoczna od szlaków na Wołowiec i Starorobociański Wierch. Trasa oferuje bogate panoramy, ciekawe zwłaszcza na jesień.

Jaskinie Kościeliskiej

Ciekawa odmiana od zdobywania najwyższych szczytów. Dla ruchu turystycznego udostępniono Jaskinię Mroźną, Jaskinię Obłazkową, Mylną i Raptawicką oraz Smoczą Jamę. Koniecznie weź na ich zwiedzanie latarkę (najlepiej czołówkę), cieplejszą odzież i nieprzemakalne buty.

Drabina do Jaskini Raptawickiej

Czerwone Wierchy

Cztery masywne szczyty dominujące nad Zakopanem i nad bardziej popularnym Giewontem. Przepiękna, acz długa trasa oferująca niezapomniane widoki na Tatry Zachodnie i Tatry Wysokie. Polecam zdobyć je jesienią, gdy porastające je trawy brązowieją (stąd nazwa).

Dolina Kościeliska z Ciemniaka

Giewont

Jeden z najpopularniejszych szczytów polskich Tatr. Słynny śpiący rycerz góruje nad miastem i stanowi jego nieoficjalną wizytówkę. Giewont warto zdobyć, ale bezwzględnie poza sezonem i wcześnie rano. Pod samym wierzchołkiem na turystów czeka kilka łańcuchów. Ze szczytu rozpościera się ładna panorama Zakopanego i okolic oraz Tatr Zachodnich. Uwaga na ponad 500-metrową przepaść!

Krokusy na tle Giewontu

Ścieżka nad Reglami

Niezbyt popularny szlak łączący ze sobą większość dolin Tatr Zachodnich. Znajduje się na nim kilka ciekawych punktów widokowych, np. Sarnia Skała, Przysłop Miętusi i Niżnia Kominiarska Polana (wiosną krokusy).

Dolina Małej Łąki

Jeden z najpopularniejszych szlaków dojściowych na Czerwone Wierchy. Dolina Małej Łąki słynie przede wszystkim z Wielkiej Polany Małołąckiej (wiosną krokusy), która znajduje się u jej południowego skraju. Nad Polaną góruje Giewont oraz Wielka Turnia Małołączniaka. Na tej drugiej znajdują się liczne najtrudniejsze trasy wspinaczkowe w całych Tatrach.

Wielka Polana w Dolinie Małej Łąki

Dolina Białego, Dolina Strążyska i Sarnia Skała

Bardzo popularna wśród turystów pętla obejmująca dwie ciekawe doliny, ładny punkt widokowy znajdujący się tuż pod Giewontem (Sarnia Skała) i ładny wodospad – Siklawicę. Krótka, dobra do odpoczynku po bardziej wymagających trasach.

To najbliższy Giewontowi szlak turystyczny. Dzięki temu zarówno z Sarniej Skały, jak i z Polany Strążyskiej, turyści mogą podziwiać wyglądającą stąd prawdziwie monumentalnie północną ścianę Giewontu. 

Biały Potok w Dolinie Białego

Dolina za Bramką i Dolina ku Dziurze

Dwie bardzo mało popularne dolinki. Można tu znaleźć względny spokój nawet w sezonie. Pierwsza słynie z urokliwych formacji skalnych zwanych “bramkami”. Drugą można w kwadrans dostać się do niewielkiej jaskini zwanej Dziurą, którą można w większej części zwiedzać bez latarki. Wszystko za sprawą oświetlającego grotę światła padającego przez sporą dziurę w suficie.

Dolina za Bramką

Kalatówki i Hala Kondratowa

Ładna i niewymagająca trasa zahaczająca o dwie polany i dwa znajdujące się na nich schroniska: polanę Kalatówki (wiosną krokusy) ze schroniskiem PTTK na Kalatówkach oraz Halę Kondratową ze schroniskiem PTTK na Hali Kondratowej. Sporą ciekawostką jest znajdująca się przy szlaku Pustelnia Brata Alberta, Klasztor Albertynek oraz Klasztor Albertów.

Polana Kalatówki wiosną

Kasprowy Wierch

Najczęściej uczęszczany przez turystów szczyt Tatr Polskich. Nawet poza sezonem w okolicach jego wierzchołka trzeba się przedzierać przez tłumy turystów. Wszystko za sprawą kolejki linowej, którą można się dostać z Kuźnic aż na szczyt. Drugim powodem jest przepiękny widok  rozpościerający się zarówno na Tatry Wysokie, jak i na Tatry Zachodnie. A trzecim powodem jest wyciąg narciarski oraz wytyczone w okolicy trasy narciarskie.

Kasprowy Wierch

Boczań i Dolina Jaworzynki

Dwa ciekawy warianty dojścia na Halę Gąsienicową. Pierwszy wiedzie najpierw przez zalesiony Boczań, a następnie przez bogaty w widoki Skupniów Upłaz. Drugi wiedzie dnem urokliwej Doliny Jaworzynki. Obydwa szlaki łączą się na Przełęczy między Kopami. Przy dobrej pogodzie widać stąd nawet Babią Górę.

Babia Góra zimą widziana z Przełęczy między Kopami

Nosal

Za tą zabawną nazwą kryje się niewysoki szczyt o całkiem ciekawym widoku na okolice Zakopanego oraz reglowych szczytów tatrzańskich. Najlepiej prezentują się stąd znajdujące się u stóp Nosala Kuźnice. Bez większych problemów można policzyć znajdujące się setki metrów w dole zabudowania miejscowości i znaleźć dolną stację kolejki na Kasprowy Wierch. Kolejna zaleta Nosala: można się na niego wspiąć w niecałą godzinę od początku szlaku. Bardzo popularny wśród turystów.

Widok z Nosala na Kuźnicką Polanę

Dolina Olczyska i Kopieniec Wielki

Dolina Olczyska to umiarkowanie ciekawa dolinka reglowa, która wiedzie na umiarkowanie ciekawą Polanę Olczyską. Wycieczkę można rozszerzyć o znajdujący się niedaleko, umiarkowanie ciekawy szczyt Kopieniec Wielki. Na znajdującej się u jego podstawy Polany Kopieniec wznosi się kilka całkiem ciekawych zabytkowych szałasów. Dobra wycieczka dla odpoczynku od dłuższych tras.

Polana Olczyska

Miejscowości

Zakopane

Jedni je nienawidzą. Inni wychwalają pod niebiosa. Jeszcze innym przydarza się tu wielka miłość. Niezależnie od tego, do którego obozu należymy, musimy uznać je za najważniejszą miejscowość pod polskimi Tatrami. To właśnie Zakopane.

Dzięki umiejscowieniu mniej więcej w połowie długości polskich Tatr  Zakopane są dogodną bazą wypadową zarówno w Tatry Zachodnie, jak i Tatry Wysokie. Można stąd dojechać do punktu początkowego praktycznie każdego szlaku w polskich Tatrach do 30 minut.

W Zakopanem znajduje się również najwięcej zabytków, muzeów, pomników i innych obiektów turystycznych. Zwiedzenie części z nich może być dobrym pomysłem na dzień bez górskich wędrówek.

Wreszcie, w Zakopanem znajduje się najwięcej sklepów i obiektów gastronomicznych. Dzięki temu łatwo nabędziesz tutaj zaopatrzenie.

Kościelisko

Kościelisko to miejscowość położona bardziej na zachód niż Zakopanego. Z tego powodu jest lepszą bazą wypadową dla turystów wybierających się do Doliny Chochołowskiej, Kościeliskiej lub w okolice.

Na terenie miejscowości znajduje się sporo zabytków architektury góralskiej (głównie chaty, ale również drewniany kościół pod wezwaniem św. Kazimierza Królewicza z 1914 roku). Kościelisko słynie również z pięknych widoków na Tatry Zachodnie.

Na terenie Kościeliska znajduje się też kilkanaście punktów gastronomicznych i sklepów oraz przychodnia, apteka, punkt informacji turystycznej i poczta. A jeśli czegoś Ci mimo wszystko zabraknie w Kościelisku, to na pewno znajdziesz to w Zakopanem. Dojazd z jednej miejscowości do drugiej nie powinien zająć dłużej niż kwadrans.

Warunki meteorologiczne

Tatrzański klimat to tzw. klimat wysokogórski. Jego głównymi cechami są wielka zmienność i nagłe załamania pogody. Warunki pogodowe z reguły szybko zaostrzają się wraz ze wzrostem wysokości. Wycieczka na najwyższe szczyty Tatr nawet latem może wymagać kompletu cieplejszej odzieży.

Zima w Tatrach rozpoczyna się z reguły w listopadzie, kończy z kolei dopiero w maju. W wyższych partiach gór śnieg może pojawić się wcześniej, a zniknąć później. W niektórych ocienionych żlebach i kotłach znajdują się tzw. płaty wiecznego śniegu. To miejsca, w których śnieg nie topnieje całkowicie przez cały rok! Jedno z takich miejsc znajduje się pod Mięguszowieckimi Szczytami – przy szlaku na Mięguszowiecką Przełęcz pod Chłopkiem.

Uwaga! Śnieżyce w Tatrach mogą się przydarzyć nawet w środku lata!

Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, z kolei najzimniejszym – luty. Lato w Tatrach jest z reguły krótkie i niezbyt pogodne. Lato zaczyna się w połowie czerwca i trwa do końca sierpnia.

Wiosna w Tatrach jest raczej chłodna, w przeciwieństwie do cieplejszej i z reguły pogodnej jesieni.

Zachmurzenie w Tatrach jest największe na przełomie maja i czerwca, najmniej chmur napotkamy z kolei w październiku. Chcesz podziwiać piękne tatrzańskie widoki? Uwzględnij to przy planowaniu wycieczki.

Ciekawostką klimatyczną jest zjawisko tzw. inwersji temperatur. Zimą temperatura na szczytach tatrzańskich może być wyższa niż w dolinach.

Ciekawym zjawiskiem są również zalegające w dolinach morza mgieł, z ponad których wystają wierzchołki gór.

W Tatrach wieją częste i silne wiatry. Wybierając się na szczyty, warto mieć ze sobą odzież odporną na wiatr. Odzież niewiele pomoże wobec potęgi tzw. wiatru halnego. Wiatr ten niszczy lasy, zagraża wędrującym po Tatrach turystom i źle wpływa na osoby chore na serce i nerwowe. Halny powstaje, gdy wiejące z południa wiatry wspinają się na główny grzbiet Tatr, ochładzając się o ok. 1^oC z każdymi 100 m wysokości. Wiatry takie następnie przewalają się przez grań Tatr, ocieplając się w tym samym tempie.

Wody

Na obszarze Tatr Zachodnich występują liczne wywierzyska. Wywierzyska to źródła wody, wyrzucające z siebie ogromne jej ilości. Podczas 1 sekundy może z nich wypływać do 600 litrów wody. Jednym z najsłynniejszych wywierzysk jest Lodowe Źródło w Dolinie Kościeliskiej.

W Tatrach Zachodnich występuje niewiele stawów. Po polskiej stronie są to:

• Staw Smreczyńki (dojdziemy do niego szlakiem z Doliny Kościeliskiej)
• Siwe Stawki – dwa niewielkie stawki w górnej części Doliny Kościeliskiej. Znajdują się na zboczu Ornaku pod Siwą Przełęczą.

Geografia

Tatry Zachodnie są jednym z trzech pasm górskich wchodzących w skład tzw. Łańcucha Tatrzańskiego (obok Tatr Wschodnich i Gór Choczańskich). Tatry Polskie dzielą się z kolei na Tatry Zachodnie i Tatry Wysokie (będące częścią Tatr Wschodnich). Najlepiej przedstawić to na liście:

• Łańcuch Tatrzański
  • Tatry Zachodnie
  • Tatry Wschodnie
    • Tatry Wysokie
    • Tatry Bielskie
  • Góry Choczańskie

Na terenie polski granica między Tatrami Zachodnimi a Tatrami Wysokimi biegnie Suchą Doliną Gąsienicową i Doliną Gąsienicową, a kończy się na leżącej na głównej grani Tatr Przełęczy Liliowe.

Tatry Zachodnie zajmują powierzchnię ok. 400 km², jednak w granicach Polski znajduje się tylko 25% tego obszaru. Reszta znajduje się po słowackiej stronie.

Podział polskich Tatr Zachodnich

• Tatry Zakopiańskie – region Tatr położonych w bliskim sąsiedztwie Zakopanego. Na ich obszarze leży między innymi Kasprowy Wierch, Giewont i Czerwone Wierchy;
• Regle Tatr Zachodnich – czyli niewielkie, zalesione szczyty znajdujące się przed główną granią Tatr oraz znajdujące się pomiędzy nimi doliny;
• Rejon Doliny Kościeliskiej – subiektywnie najładniejszej walnej doliny polskich Tatr Zachodnich;
• Rejon Doliny Chochołowskiej – największej z dolin.

Jaskinie

Na terenie Tatr Zachodnich znajduje się większość polskich jaskiń tatrzańskich i wszystkie udostępnione do ruchu turystycznego. Zanurzanie się w podziemne głębiny dostarcza wrażeń zgoła innych od zdobywania najwyższych szczytów. Dlatego warto je uwzględnić w planie wycieczki w Tatry Zachodnie.

Jaskinia Dziura

Jaskinia Dziura znajduje się na końcu Doliny ku Dziurze (15 minut od wylotu doliny). Nazwa jaskini jest wyjątkowo trafna, gdyż jest to zwyczajna, kilkudziesięciometrowa dziura w skale. Jej popularność wynika głównie z bliskości Zakopanego. Można do niej dojść spacerem z Zakopanego przez Ścieżkę pod Reglami.

Jaskinia składa się z jednej komory. Można ją zwiedzić bez większych trudności w kilka minut. W suficie jaskini znajduje się drugi otwór (tzw. okno), przez które wiatr nawiewa liście, deszcz i śnieg. Przy schodzeniu uważaj na śliskie podłoże.

Jaskinia Dziura – wejście

Jaskinia Mroźna

Jaskinia Mroźna znajduje się w Dolinie Kościeliskiej. Aby do niej dotrzeć, trzeba przejść około 30 minut dnem doliny. Następnie wspinamy się stromo za czarnymi znakami do niewielkiej Doliny Zbójnickiej. Po kolejnych 30 minutach stajemy przed wejściem do jaskini.

Jaskinia Mroźna jest najbardziej zagospodarowaną jaskinią w Tatrach. Jej wnętrze sztucznie poszerzono, wybetonowano i oświetlono. Jej dnem poprowadzono chodniki i wybudowano schody. Wejście znajduje się za zadaszonym tunelem, a wyjście zostało wydrążone w skale i ziemi.

Jej zwiedzanie jest całkowicie bezpieczne. Nie ma potrzeby zabierania własnego źródła światła. Nie jest to najciekawsza jaskinia w Tatrach, ale ze względu na łatwy dostęp i udogodnienia (światło, chodniki) jest bardzo popularna wśród turystów.

Jaskinię Mroźną można zwiedzać od maja do października w godz. 9-16.

Smocza Jama

Smocza Jama to jaskinia znajdująca się w Dolinie Kościeliskiej, a konkretniej – w Wąwozie Kraków. Jej nazwa to niejako uzupełnienie nazw innych okolicznych cudów o nazwach nawiązujących do drugiej stolicy Polski. W Wąwozie Kraków znajduje się również Rynek, Ratusz, Kazimierz, kościół Panny Marii i Zamek Królewski.

Jaskinia ma 37 metrów długości i przebija na wylot skały Wąwozu Kraków. Przejście nią jest ubezpieczone łańcuchami, gdyż może tu być bardzo ślisko.

Ciekawą alternatywą jest ścieżka poprowadzona obok jaskini. Wiedzie ona kilkanaście metrów nad Wąwozem Kraków (uwaga na przepaść). Jest zabezpieczona łańcuchami. Można z niej podziwiać ciekawy widok na znajdujący się w dole Wąwóz i jego otoczenie.

Równie ciekawym, jeśli nie ciekawszym, od zwiedzania Jaskini Smoczej Jamy jest dojście do niej wyjątkowo malowniczym Wąwozem Kraków. Atrakcją jest również 21-szczeblowa drabina, po której należy się wspiąć, by dostać się do wylotu jaskini. Wycieczka obowiązkowa nie tylko dla speleologów.

Uwaga! Szlak przez Wąwóz Kraków jest jednokierunkowy. Jego początek wskazuje tabliczka ze szlakiem znajdująca się za Halą Pisaną. Po wyjściu z jaskini wracamy dalszą częścią szlaku z powrotem na Halę Pisaną.

Jaskinia Raptawicka

Kolejna ciekawa jaskinia w Dolinie Kościeliskiej. Szlak do Jaskini Raptawickiej zaczyna się tuż za szlakiem do Wąwozu Kraków.

Turysta musi najpierw wspiąć się za pomocą kilku łańcuchów po stromym, skalistym podejściu. Następnie dalej stromo, już bez łańcuchów ścieżka prowadzi coraz wyżej ponad dno doliny. W połowie drogi odłącza się od nas szlak do Jaskini Mylnej i Obłazkowej. My wspinamy się dalej aż pod olbrzymią skalistą turnię zwaną Raptawicką. Roztacza się stąd urokliwy widok na otoczenie Doliny Kościeliskiej.

Otwór jaskini jest praktycznie niewidoczny nawet z bliska. Aby się do niego dostać musimy ponownie skorzystać z łańcuchów. Otwór do jaskini znajduje się w jej suficie. Dla udostępnienia jej turystycznie wpuszczono przez niego stalową drabiną.

Jaskinia składa się z kilku wysokich, połączonych ze sobą komór. Pierwsze dwie można zwiedzać przy świetle dziennym, dalej niezbędna już będzie własna latarka.

Turnia Raptawicka w dolinie Kościeliskiej

Jaskinia Obłazkowa

Całkiem ciekawa jaskinia, której popularność jest jednak niska z powodu bliskiego sąsiedztwa jej dwóch ciekawszych sióstr: Jaskini Mylnej i Raptawickiej.

Jaskinia jest dość duża: łączna długość korytarzy wynosi 100 metrów. Prowadzą one od Komory Wstępne do Komory Końcowej. Może być ciekawą rozgrzewką przed zagłębieniem się w Jaskinię Mylną.

Jaskinia Mylna

Ostatnia z udostępnionych dla turystów jaskiń Doliny Kościeliskiej. Dochodzimy do niej podobnie jak do Jaskini Obłazkowej i Raptawickiej. Gdy szlak prowadzący do tej ostatniej pnie się pod górę, nas czerwone szlaki wiodą najpierw obok otworu Jaskini Obłazkowej, a następnie do Jaskini Mylnej.

Popularność Jaskini Mylnej słynie przede wszystkim z tzw. Okien Pawlikowskiego. Są otwory w jaskini, z których roztacza się ładny widok na otoczenie Doliny Kościeliskiej, Błyszcz i Bystrą. By do nich dojść, wystarczy po wejściu do jaskini przejść jej kawałek (uwaga! Bardzo niski sufit).

Dalej szlak wymaga własnego oświetlenia i bacznego pilnowania szlaku. Miejscami korytarze są ciasne i bardzo niskie. Częściowo trasę pokonujemy zgięci w pół lub na czworakach. Co gorsza, miejscami na dnie jaskini zalega woda, co utrudnia jej zwiedzanie. Tuż przed wyjściem z jaskini fragment trasy jest ubezpieczony metalową poręczą. Przejście jaskini zajmuje ok. 30 minut. Pętelka z i do Doliny Kościeliskiej trwa ok. 1 godziny.

Okno Pawlikowskiego w Jaskini Mylnej