Szczeliniec Wielki

919 m n.p.m.

Góry Stołowe

Zobacz również inne szlaki: Góry Stołowe

Szczeliniec Wielki to najwyższy szczyt Gór Stołowych w Polsce (919 m n.p.m.) i zarazem ich reprezentant w Koronie Gór Polski.

Charakterystyczny Szczeliniec Wielki z płaskim wierzchołkiem przypomina olbrzymi, wystający o 150 metrów ponad okolicę stół.

Szczeliniec Wielki uważam za jeden z najciekawszych szczytów Korony Gór Polski!

Na wyróżnienie zasługuje przede wszystkim mroczny skalny labirynt na Szczelińcu Wielkim. Poprowadzi Cię wprost do świata ludowych podań i bajań. Wędrując wśród zimnych, omszałych skał dotrzesz nawet do samej Diabelskiej Kuchni 😉

Szczeliniec Wielki jest również jednym z najlepszych szczytów w Sudetach dla miłośników rozległych panoram. Na jego wierzchołku znajduje się kilka wspaniałych punktów widokowych oferujących widoki na wszystkie strony świata.

Co więcej, szlak na Szczeliniec jest krótki. Jeśli nie będziesz sobie robił przerw na podziwianie atrakcji i widoków, robienie zdjęć czy odpoczynek w schronisku, to szlak z Karłowa zajmie Ci co najwyżej półtorej godziny spokojnym tempem.

Przy czym od razu zaznaczę, że grzechem byłoby Szczeliniec po prostu “zaliczyć” jak najszybciej – dlatego do podanego czasu radzę śmiało doliczyć drugie tyle.

Uwaga! Jeśli wybierasz się również do labiryntu skalnego na Szczelińcu Wielkim (polecam!), to nie bierz dużego plecaka. W kilku miejscach może Ci to poważnie utrudnić przedostanie się przez wąskie przesmyki skalne.

Szczeliniec Wielki – pieczątki

Zdobycie pieczątki z trasy na Szczeliniec Wielki nie będzie trudne. Pieczątkę zdobędziesz:

w schronisku PTTK na Szczelińcu Wielkim
w punkcie kasowym przed wejściem do Labiryntu na Szczelińcu
w Karłowie (w jednym ze sklepów lub punktów gastronomicznych)
w schronisku “Pasterka”
w Karłowie

Szlaki na Szczeliniec Wielki

Żółty szlak z Karłowa

Najpopularniejszy wariant trasy na Szczeliniec Wielki. Żółty szlak rozpoczyna się w Karłowie – małej wiosce otoczonej Parkiem Narodowym Gór Stołowych.

Dookoła Karłowa znajdują się liczne łąki, z tego powodu można stąd podziwiać urokliwe widoki na Góry Stołowe – praktycznie w każdym kierunku!

Szczeliniec Wielki widziany z Karłowa

Dodam, że szlak nie jest szczególnie wymagający. Jego trudniejsze odcinki pokonuje się z pomocą schodów i poręczy, a całość szlaku jest dobrze zabezpieczona.

Trasa: Karłów – Karłów | mapa-turystyczna.pl

Szlak powiedzie Cię spacerowym deptakiem ku widocznemu stąd doskonale Szczelińcowi. Uwaga! W sezonie może tu być tłoczno i pełno straganowej tandety.

Wkrótce wejdziesz jednak w las i zaczniesz wspinaczkę na przełęcz oddzielającą Mały Szczeliniec od Szczelińca Wielkiego.

Już na tym etapie zaczniesz mijać coraz większe i coraz bardziej ciekawe skały. Po dojściu do wielkiego skrzyżowania szlaków (tutaj znajduje się też zejście jednokierunkowego szlaku przez labirynt skalny na Szczelińcu Wielkim) kontynuuj marsz za żółtymi znakami.

Schronisko PTTK na Szczelińcu Wielkim

Nieopodal szczytu zaczniesz już mijać całkiem ciekawe formacje skalne. Najciekawsze skały opatrzono tabliczkami z nazwami. Jedną z nich jest niewątpliwie znajdujące się po lewej stronie Ucho Igielne. Kawałek dalej po prawej w wąskim przejściu znajduje się Dzwoniący Kamień. Gdy uderzysz w tę skałę np. kijem, to wyda ona charakterystyczny, “pusty” dźwięk.

Szlak na Szczeliniec Wielki – formacje skalne

Po chwili dotrzesz do XIX-wiecznego schroniska PTTK “Na Szczelińcu” Wcześniej będziesz miał jednak do pokonania 665 kamiennych stopni wykutych w skałach pod koniec XVII stulecia (później remontowanych – ile z nich przetrwało próbę czasu, nie liczyłem).

Schronisko PTTK na Szczelińcu Wielkim

Przed schroniskiem znajdują się dwa naturalne, kamienne tarasy widokowe. Rozpościera się z nich przepiękna panorama na polskie i czeskie Góry Stołowe. Przy dobrej pogodzie będziesz widział stąd nawet Karkonosze, Góry Wałbrzyskie i Góry Sowie.

Szczeliniec Wielki – Wielkie Tarasy

Krajobraz jest zdominowany przez charakterystyczne, spłaszczone wierzchołki Koruny i szczytu Božanovský Špičák – leżących już w Czechach. Polskę reprezentuje wychylający się zza skał Szczelińca Wielkiego Skalniak. U Twoich stóp będzie z kolei leżeć malownicza, wyludniona wioska Pasterka.

Skalniak (w tle) widziany ze Szczelińca Wielkiego

Widoki ze Szczelińca Wielkiego

Widoki ze Szczelińca Wielkiego na czeskie Góry Stołowe

Skalny labirynt na Szczelińcu Wielkim

Wejście do labiryntu znajduje się tuż za schroniskiem. Szlak jest jednokierunkowy – kończy się przy dużym węźle szlaków na przełęczy między obydwoma Szczelińcami.

Labirynt jest czynny od 1.05 do 31.10. Zimą szlak jest oficjalnie nieczynny, chociaż nikt nie będzie Cię po nim gonił. Po prostu pamiętaj, że wchodzisz tu na własną odpowiedzialność. Jest tu bardzo ślisko, bardzo stromo i wobec tego – niebezpiecznie.

Na jego przejście zarezerwuj sobie godzinę czasu, by spokojnie zobaczyć wszystkie atrakcje.

Wejście do labiryntu jest płatne. Dzieciom do lat 7 (i nie tylko im) przysługuje bezpłatny wstęp. Zobacz aktualny cennik biletów do labiryntu na Szczelińcu Wielkim.

Zdecydowanie radzę Ci nie zniechęcać się koniecznością opłaty za wstęp! Mam nadzieję, że przekona Cię dalszy opis atrakcji skalnego labiryntu.

Do tego najwyższym punktem Szczelińca Wielkiego jest Fotel Pradziada – olbrzymia skała z platformą widokową, znajdująca się już za kasą. Chcesz zdobyć Koronę Gór Polski? No to płać 😉

Zobacz godziny i daty otwarcia labiryntu na Szczelińcu Wielkim.

Labirynt na Szczelińcu Wielkim – mapa¹

Za kasą ścieżka wyprowadzi Cię schodami na wierzchołek Szczelińca Wielkiego. Od razu zaznaczę, że tutaj również wszystkie najciekawsze skałki i szczeliny zostały opatrzone tablicami z nazwami.

Po opuszczeniu schodów naprzeciwko Ciebie będzie piętrzył się na wysokość 12 metrów tzw. Tron Pradziada (zwany też “Fotelem Pradziada” lub “Tronem Dziadka”). To najwyższy punkt na Szczelińcu Wielkim. Została na nim wybudowana platforma widokowa, na którą można wejść po metalowych schodkach.

Labirynt na Szczelińcu – Tron Pradziada

Roztacza się z niej przepiękna, dookolna panorama Gór Stołowych. Przy dobrej pogodzie widok obejmuje większą część Sudetów Środkowych, Karkonoszy i Masyw Śnieżnika.

U swych stóp będziesz z kolei widzieć kilka ciekawych formacji skalnych – na czele z Pałacem, Wielbłądem i Kaczuszkami.

Labirynt na Szczelińcu – Wielbłąd

Kolejną ciekawostką na szlaku będzie taras na krawędzi Szczelińca Wielkiego z widokiem na Góry Sowie i Góry Bardzkie. To tutaj będziesz mógł podziwiać charakterystyczną formacją skalną zwaną Głową Małpoluda.

Szczeliniec wielki – skała Małpolud – Mamut

Następnie szlak powiedzie Cię przez głębokie szczeliny wśród bloków skalnych. Po kamiennych schodach zejdziesz wąskim przesmykiem zwanym Uchem Igielnym skalnym wprost do tzw. Diabelskiej Kuchni, z której następnie trafisz prosto do Piekła.

Piekło to najgłębsza ze szczelin na Szczelińcu Wielkim – niektóre źródła podają, że ma aż 30 metrów głębokości. Różnica temperatur jest tu odczuwalna – nawet w miesiącach letnich zalega tu jeszcze czasami śnieg.

Labirynt na Szczelińcu: zejście do Diabelskiej Kuchni

Labirynt na Szczelińcu: Diabelska Kuchnia

Wkrótce opuścisz Piekło i przez Czyściec wyjdziesz na Diabelski Stół i w lewo na punkt widokowy zwany Niebem. Panorama z tego miejsca obejmuje Kotlinę Kłodzką oraz Góry Bardzkie (w tym ich najwyższy szczyt, jakim jest Kłodzka Góra) i Góry Złote. Niebo zawdzięcza swą nazwę korzystnej dla niego różnicy temperatur w porównaniu z Piekłem.

Znajduje się tu też Kołyska (ponoć dociążona dwoma osobami może być rozhuśtana jedną ręką).

Dalej szlak wiedzie pośród olbrzymich głazów i skał. Ciekawsze z nich to:

Kwoka
Sowa
Koński Łeb
Kazalnica
Słoń

Za Słoniem możesz wybrać rozgałęzienie ścieżki, które tunelem doprowadzi Cię do narożnego tarasu. Rozciąga się stąd widok na południową część Ziemi Kłodzkiej: na Masyw Śnieżnika, Góry Bystrzyckie i Góry Orlickie.

Stamtąd powrócisz do Słonia. Spod niego możesz udać się na dwa kolejne tarasy widokowe z widokiem podobnym do opisywanego w poprzednim akapicie. Widok będzie jednak bogatszy o Skalniak i leżący u stóp Szczelińca Karłów. Przy wejściu na pierwszy z tarasów znajduje się Wahadło – ruchoma płyta skalna stojąca pionowo.

Labirynt na Szczelińcu Wielkim – Tarasy Południowe

Labirynt na Szczelińcu Wielkim – Tarasy Południowe – Widok na Skalniak

I jeszcze raz wróć do Słonia, skąd wyraźnie oznakowaną ścieżką rozpoczniesz powrót ze Szczelińca Wielkiego. Zejście z kilkudziesięciometrowego skalnego tarasu umożliwiają zabezpieczone, metalowe schody.

Ostatni odcinek to spacer lasem do skrzyżowania szlaków na przełęczy między Szczelińcem Małym i Szczelińcem Wielkim. Stąd wrócisz żółtym szlakiem do Karłowa.

Żółty szlak z Pasterki

Alternatywny wariant trasy na Szczeliniec Wielki. Szlak rozpoczyna się w Pasterce – małej osadzie ludzkiej znajdującej się na końcu polskiego świata nieopodal granicy z Czechami.

Z tutejszych pól i łąk rozpościera się piękny widok na Szczeliniec Wielki i znajdujące się na nim schronisko PTTK.

Szczeliniec Wielki widziany z Pasterki

Trasa: Pasterka – Pasterka | mapa-turystyczna.pl

Na samym początku trasy warto odbić nieco ku znajdującemu się na uboczu wioski schronisku PTTK “Pasterka”.

Schronisko PTTK Pasterka

Szlak powiedzie Cię następnie drogą (na którą się najpierw wróć spod schroniska Pasterka) przez środek wsi obok starych zabudowań gospodarczych, kościoła i budynku leśnictwa.

Po chwili wkroczysz w las i po kilkunastu minutach dojdziesz do drogi prowadzącej do Pasterki z Karłowa. Jest tu też mały (na 10 samochodów) parking, gdzie możesz zostawić bezpłatnie auto. Jeżeli nie interesują Cię uroki Pasterki, możesz trasę rozpocząć z tego miejsca.

Szlak wspina się na przełęcz między Szczelińcem Małym a Szczelińcem Wielkim. Wariant ten jest bardziej dziki od trasy z Karłowa – pozbawiony schodów i sztucznych ułatwień. Po dojściu na przełęcz dalej pójdziesz już tak samo, jak w opisie alternatywnego wariantu.
Schronisko PTTK na Szczelińcu WielkimKliknij, aby przejść do opisu.

Szczerze? Obydwie trasy możesz śmiało połączyć i przejść w kilka godzin razem z odpoczynkami. Polecam ten wariant, gdyż pozwoli Ci poznać wszystkie uroki Szczelińca Wielkiego i jego okolic!

Szczeliniec Wielki - Informacje i ciekawostki

Skalna twierdza Prus

Pod koniec XVIII w. pruscy militaryści wpadli na pomysł zmienienia Szczelińca Wielkiego w skalną twierdzę. Szczeliniec znajdował się bowiem na pograniczu prusko-austriackim.

Prace rozpoczęły się bez zbędnych ceregieli. Wkrótce ciszę sudeckich lasów przerwały wybuchy minerów wysadzających skały i poszerzających wąskie przejścia oraz robotników zasypujących niebezpieczne szczeliny i budujących pomocne kładki.

Jakiś czas później z roboczą wizytą szczyt odwiedził pruski król Fryderyk Wilhelm II wraz z dworem. Goście byli zachwyceni tutejszymi krajobrazami.

Koniec końców z pomysłu militarnego wykorzystania szczytu zrezygnowano, a Szczeliniec wnet stał się atrakcją turystyczną.

Niedostępna forteca

Schronisko PTTK na Szczelińcu Wielkim jest jednym z dwóch schronisk turystycznych w Polsce, do których w żaden sposób nie jest można dojechać samochodem. Drugim jest schronisko PTTK w dolinie Pięciu Stawów Polskich w Tatrach. Do obydwu schronisk towary transportowane są za pomocą specjalnych wind towarowych.

Inne ciekawostki

Szczeliniec Wielki to najwyżej położona w Europie góra o budowie “stołowej”.
Najgłębsza szczelina na Szczelińcu Wielkim to 30-metrowe “Piekło”. To tutaj kręcone były sceny do filmu o Narnii.
Schronisko PTTK na Szczelińcu zostało zbudowane w 1845 r.
Franz Pabel, który w 1813 r. wprowadził na szczyt króla Fryderyka Wilhelma III, otrzymał od niego patent “Mianowanego królewskiego przewodnika i kasjera Szczelińca Wielkiego”. Tym samym jest pierwszym znanym urzędowo nominowanym przewodnikiem w Europie.
Inni sławni goście to m.in. Johann Goethe i John Quincy Adams (który później zostanie wybrany na prezydenta Stanów Zjednoczonych)
Płaski wierzchołek Szczelińca Wielkiego liczy sobie około 600 metrów długości i do 300 metrów szerokości – i praktycznie w całości zajęty jest przez skalny labirynt. Krawędź Szczelińca Wielkiego opada niemal z każdej ze stron murami skalnymi o wysokości dochodzącej do stu metrów.
W 1791 roku ówczesny minister ds śląska C.G.H. von Hoym w miejscu, gdzie dzisiaj stoi schronisko, wydał wielką ucztę. Od tego momentu tamtejsze skały nazwano Skalnym Stołem, skąd później wzięła się nazwa całego pasma górskiego.
Pierwotnie Szczeliniec Wielki był znany jako Chyszowa. Z daleka szczyt przypominał chyszę, czyli chatę krytą strzechą.
Pierwszym znanym zdobywcą Szczelińca Wielkiego był bezimienny jezuita, który na Fotelu Pradziada wykuł w skale napis “IHSV 1576”.